Onderwijs ziet er in de coronacrisis anders uit. Hoe is dat in de toekomst? Willem-Jan van Elk, adviseur leermiddelen bij Kennisnet, werpt een blik vooruit.
Willem-Jan van Elk
Adviseur leermiddelen bij Kennisnet
Hoe zijn de reacties in het onderwijs op de huidige situatie?
“Dubbel. Er is trots én frustratie. Er is keihard gewerkt door heel veel mensen aan nieuwe creatieve vormen van lesgeven met behulp van technologie. Het lesgeven op afstand hebben duizenden scholen in zo’n korte tijd toch maar voor elkaar gekregen. Dat is innovatie.
Toch heeft het ook beperkingen en niet het niveau van onderwijs in de klas. Het lukt bijvoorbeeld niet altijd om alle leerlingen of studenten te bereiken.”
Welke rol speelt onderwijs op afstand in de toekomst?
“Volgend schooljaar wordt er zeker nog gedeeltelijk op afstand lesgegeven. Corona is voorlopig niet weg en het duurt vermoedelijk een hele tijd voor we terug kunnen naar de situatie van vroeger.
Leerlingen met verkoudheidsklachten blijven sowieso thuis; docenten begeleiden die dan op afstand, door middel van videobellen en online platforms.
Daarnaast zijn er fysieke aanpassingen in de klas. In het primair onderwijs hebben groepjes kinderen nu al in ‘ploegendiensten’ les. Daarnaast is in het voortgezet onderwijs creativiteit vereist. Met voldoende afstand tussen de leerlingen bijvoorbeeld.”
Hoe gaan leerlingen en hun ouders om met dit ‘nieuwe onderwijs’?
“Een groot deel van de ouders heeft thuis de rol van de docent deels op zich genomen toen leerlingen in het primair onderwijs fulltime thuis waren, al lukte dat helaas niet bij iedereen. Tussen de leerlingen zien we ook verschillen.
Scholen zoeken een nieuwe balans tussen fysiek en online werken
Veel leerlingen vinden het ronduit lastig om thuis les te krijgen en zelfstandig te moeten werken. Zij zijn gebaat bij een klassikale omgeving en meer begeleiding van de docent. Terwijl sommige leerlingen met onderwijs in de thuisomgeving juist opbloeien.”
Wat zijn uitdagingen op dit moment?
“De verschillen in voortgang tussen leerlingen groeien en een deel raakt achterop. De vraag voor scholen is nu hoe groot dat probleem is en welke leerstof prioriteit moet krijgen. Met name aan de vooravond naar een vervolgopleiding kan het nodig zijn bepaalde vakken bij te spijkeren.”
Welke tools zijn er op dit moment vereist om het onderwijs op niveau te houden?
“Op niveau hóuden is een uitdaging. Cruciaal nu zijn hulpmiddelen voor een goed contact met de docent. Dit kan met digitale tools zoals mail en videobellen. Hetzelfde geldt natuurlijk voor de lesstof; op dit moment zien we een enorme stijging in het gebruik van digitaal lesmateriaal.
Verder bewijst een elektronische leeromgeving juist nu zijn nut. In het vo en mbo werken docenten en leerlingen al langer met zo’n online platform.”
Verandert corona het onderwijs van de toekomst?
“Voor een deel. Er is veel geleerd en geïnnoveerd. Ook leraren die sceptisch waren over technologie zien nu de voordelen ervan in. Scholen zoeken een nieuwe balans tussen fysiek en online werken.
In het onderwijs bestaat al langer de wens om meer maatwerk te bieden en om in te gaan op individuele behoeften. Scholen hebben nu plotseling veel meer met verschillen te maken en leren nu hoe ze daar beter op in kunnen spelen.”