Een werkplek kiezen die past bij de werkzaamheden die past bij de werkzaamheden dat je op een bepaald moment uitvoert? Dergelijke dynamische werkplekken bestaan niet alleen in een ideale wereld. We spreken dan van een activity based workplace.
Geschreven door Petra Lageman
Veerle Hermans
Professor Vrije Universiteit Brussel
Activity based workplace
“Zo’n activity based workplace kan ook een traditioneel zitbureau met een goed afgestelde bureaustoel zijn”, stelt Veerle Hermans, professor aan de Vrije Universiteit in Brussel en gespecialiseerd in bewegingswetenschappen en ergonomie. “Zo’n werkplek is bij uitstek geschikt om bijvoorbeeld ingewikkelde teksten te lezen, de boekhouding te doen of andere activiteiten te ontplooien die veel concentratie vergen.
Maar belangrijk is dat mensen niet te lang in dezelfde houding zitten en überhaupt niet te veel uren op een dag alleen maar zitten. Je lichaam is gemaakt om regelmatig te bewegen. Daarom is een variatie van werkplekken zo belangrijk.”
Variatie
Die variatie kan geboden worden door een mix van traditionele en dynamische werkplekken. “Eenvoudige teksten lezen kan prima terwijl je op een deskbike zit en rustig fietst. Bij korte vergaderingen is een statafel uitstekend om mensen alert te houden.
Er zijn tegenwoordig ook wandeltapijten, een soort loopbanden waarop je niet flink doorstapt maar alleen rustig kuiert, die prima kunnen worden gebruikt als je brainstormt of overlegt met anderen. Dit kan trouwens ook door buiten een wandeling in te lassen.”
Individuele optimalisatie
Belangrijk is dat je niet doorslaat. “Een deskbike is niet ontworpen om flink te fietsen, een wandeltapijt is niet bedoeld voor een stevige wandeling en aan een statafel moet je niet uren blijven werken. Te lang staan is namelijk, net als te lang zitten, ook slecht voor het menselijk lichaam.
Het draait om het bieden van variatie zodat iedere individuele werknemer die plek kan kiezen waar hij/zij het beste kan functioneren. Dat hangt overigens niet alleen af van de lichamelijke conditie, maar ook van de persoonlijkheid. Een introvert iemand zal zich waarschijnlijk heel opgelaten voelen als hij of zij in een kantoortuin ineens een wandeltapijt gebruikt, zeker als dat ook nog eens geluid veroorzaakt. Dat moet je dus niet forceren.”
“Er is geen enorme investering nodig voor een dynamische werkplek”
Risico’s langdurig zitten
Een goede mix van werkplekken heeft voordelen voor zowel de werknemer als de werkgever. “Het grote probleem bij langdurig zitten is dat onze grote beenspieren niet actief genoeg zijn. De spieren verbranden minder en suikers blijven circuleren. Daardoor neemt de kans op zwaarlijvigheid toe en daarmee ook de kans op bijvoorbeeld diabetes en cardiovasculaire aandoeningen.
Ook zie je dat mensen die langdurig of verkeerd zitten vaker last hebben van lage rugklachten. Beweging is dus gezond. Die beweging krijg je door ook op je werk af en toe te staan en af en toe te bewegen. Dan voel je je ook beter aan het eind van de dag. Dat is ook weer belangrijk voor de werkgever. Die ziet namelijk dat medewerkers zich prettiger voelen, beter functioneren en het ziekteverzuim kan afnemen.”
Advies ergonomen
Er is geen standaard dynamische werkplek voor ieder bedrijf en iedere medewerker. “Het gaat echt om maatwerk. De juiste mix van werkplekken hangt af van het bedrijf, de werkzaamheden en de medewerkers. Daarom adviseren wij ook altijd de eigen arbodienst te raadplegen. Dat biedt ook de mogelijkheid om bijvoorbeeld gefaseerd over te gaan tot verandering. Dat hoeft dan echt niet te gaan om een enorme investering.
Je hoeft immers niet iedere werkplek te vervangen. En een eenvoudige tip zoals de trappen nemen in plaats van de lift kost niets.” Maatwerk vereist wel dat medewerkers goed worden geïnstrueerd. “Je hebt niets aan een prachtige zit/statafel als iemand niet weet wat de juiste instelling is en of hij zijn gedrag wel wil veranderen. Hier in België worden vooral ergonomen ingeschakeld om te kijken hoe de werkplekken kunnen aangepast worden.”