Bouwen aan de veiligheid van Nederland. Een complexe en belangrijke maatschappelijke opdracht. Hoe wordt Nederland veilig gehouden? Een verhaal over techniek, een sociale missie, samenwerken en legoblokjes.
Voormalig hoofdofficier bij de Koninklijke Marechaussee (KMAR) en veteraan Sander Swinkels kent de defensiewereld goed. Met 18 jaar ervaring kent hij de uitdagingen en risico’s voor de nationale veiligheid. Op technisch vlak verrijkte hij zijn praktische kennis met een studie informatiemanagement en ervaringen over de grens. Hij heeft een duidelijk doel: bijdragen aan het veilig maken en leefbaar houden van Nederland en de wereld. Met die gedachte startte hij samen met Remco Verhoef, Chief Technical Officer, DTACT.
Puntoplossingen en verzamelbakken
Een belangrijk element van het borgen van veiligheid is de beschikbaarheid van betrouwbare data, om snel en vooral op het juiste moment de beste beslissingen te kunnen maken. “Dat is niet eenvoudig. Techniek zou vooral ondersteunend moeten zijn bij het maken van de juiste beslissingen. In de huidige praktijk maakt techniek zaken juist vaak lastiger.” Dat komt onder andere doordat data en systemen talloze keren worden gemigreerd. Dit leidt tot wat Sander “een verzamelbak” noemt, die iedere keer elders staat. “Door dat kopiëren van die bak en het constant vertalen ervan in een nieuwe taal, vraag ik me af of iemand nog overzicht heeft.” Daarnaast beperken we ons blikveld door de afbakening van data. “We hebben miljoenen ‘puntoplossingen’. Die kijken vanuit een lineaire dimensie naar een klein deel van een probleem of risico. Die oplossingen spreken bovendien een andere taal en zijn niet ontworpen om met elkaar te kunnen praten of samenwerken.”
Als direct gevolg van die puntoplossingen en verzamelbakken verplichten we onszelf om vooraf precies te moeten bedenken wat we met data willen, welke waarde we eruit willen halen en welke gemeenschappelijke taal er gesproken moet worden om verschillende oplossingen en bakken bij elkaar te brengen. Dat alles in een nieuw in te richten verzamelbak om een nieuw probleem op te lossen. Complex, zoals je leest. Dat is problematisch. En iedereen moet het ook met elkaar eens zijn. “Dit soort projecten duurt vaak lang of komt nooit af. Als er al een systeem is dan werkt dat niet of maar beperkt.”
Dus vervallen we vaak in het werken met ouderwetse lijstjes die we delen, want de systemen zijn niet klaar voor onverwachte problemen. “Dat is risicovol, maar helaas vaker de norm dan gedacht, zelfs in het veiligheidsdomein.” Het helpt ook niet dat er nog vaak gewerkt wordt met systemen uit de jaren tachtig of negentig. “Die kunnen feitelijk niets anders dan lijstjes opmaken of documenten in pdf printen.”
DTACT-techniek
Sander en Remco willen dit beter doen. “We besloten zelf een oplossing te ontwikkelen vanuit een meer complexe open en agnostische architectuur.” Het doel: data snel en zonder gedoe en in hun ruwe formaat aan elkaar knopen, zodat die meteen geduid kunnen worden, ongeacht waar die staan, hun volume, en zónder dat de data per se als bestanden naar een nieuwe verzamelbak gekopieerd moeten worden. “Zo kwamen we tot onze software. Die draait op basis van afzonderlijke ‘motoren’: Fusion, InSight en Action.”
Fusion gaat over het virtueel en real-time kunnen verbinden van alle mogelijke databronnen en -systemen. InSight gaat over het gebruikmaken van die virtuele fusie-laag en om daar dan direct analyses, modellen en AI op te kunnen toepassen om direct holistische inzichten te krijgen. Met Action kun je vervolgens eenvoudig alle bedenkbare workflows, besluitvorming of acties automatiseren en waar gewenst met AI ondersteunen.
Men bespaart tijd, moeite en kosten, en kan snel zichtbare impact maken. Er wordt ook gewerkt met ruwe data. “Hoe ruwer we data kunnen gebruiken, hoe beter de resultaten. Je werkt namelijk niet vanuit een abstracte of vertaalde vertaling van de werkelijkheid. Inzichten zijn beter en de toepassing van AI is nauwkeuriger en sneller, en altijd vanuit de basis of oorsprong uitlegbaar, begrijpelijk en te verantwoorden.” De DTACT-techniek is opgedeeld in blokjes. Die zijn ook open. Er zijn geen black boxes en gesloten systemen. “Je kunt die zelf met algemene en gangbare technische kennis aanmaken of aanpassen. Dat kan ook bij een andere partij of in eigen beheer. Er is geen verplichting of noodzaak om iets van ons af te nemen. We leveren software als een dienst, zonder een lock-in die je verplicht alles via ons te doen.”
Putten uit je ervaring met lego
Het samen bouwen aan een virtuele omgeving voor veiligheid, is als bouwen met lego. “Wij geven je de legodoos. Jij kiest of je daar een klassieke auto of een F1-bolide van bouwt”, illustreert Sander. Die bouwstenen kunnen van alles zijn, bijvoorbeeld kant en klare databronconnectoren, modellen of acties. “We helpen je de juiste blokjes samen te brengen, ook als je situatie verandert.” Veel bedachte blokjes komen voort uit ervaring. Ervaring is een sleutelwoord. “Practice what you preach. Weet waar je het over hebt.” Om die reden richt Sander zich met zijn team primair op de nationale veiligheid. “Veel van onze collega’s zijn veteranen of hebben ervaring bij Defensie of binnen het cyberdomein. We kennen die werelden. We weten hoe we kunnen helpen”, waarmee Sander niet uitsluit ook te willen bijdragen aan andere belangrijke maatschappelijke domeinen, zoals klimaat en zorg.
Risico-inschattingen en werelden verbinden met AI
Sander geeft een inkijk in het maken van holistische risico-inschattingen en koppelen van werelden, bijvoorbeeld op basis van ‘ruimtes’. Hij legt uit: “We onderscheiden bijvoorbeeld een ‘verre’, ‘nabije’ en ‘eigen’ ruimte om inzichten uit te verkrijgen en observaties van te maken. Bij Defensie heb je bijvoorbeeld een zogenaamde ‘Area of Responsibility’; je ‘eigen’ ruimte waarbinnen je actief bent en je in eerste instantie op richt, bijvoorbeeld Nederland. Dat kun je alleen maar effectief en slimmer doen dan je tegenstander als je ook omliggende ‘ruimtes’ begrijpt en meeweegt.”
Die ruimtelijke inzichten koppelt Sander aan de virtuele, fysieke en cognitieve informatiedomeinen. Hij geeft een voorbeeld. “Verdachte signalen over cyberactiviteiten binnen het virtuele domein zijn er in overvloed. Die zeggen op zichzelf weinig. Ze blijken vaak onterecht als verdacht aangemerkt te worden en kunnen pas echt holistisch geduid worden als je die correleert aan observaties en beelden uit de fysieke en cognitieve wereld.”
Sta bijvoorbeeld stil bij of er aanleidingen voor dreigingen voor jou of branchegenoten zijn. “Heb je bijvoorbeeld bijzonder intellectueel eigendom of gevoelige informatie? Sta je op het punt financiële cijfers te publiceren en kan je tegenstander dit weten? Ben jij of een branchegenoot net in het nieuws geweest of onderdeel van een disinformatiecampagne, protesten, inbraken of sabotageacties? Zijn er geopolitieke gebeurtenissen die invloed hebben? Al die verschillende informatie kan eenvoudig samengebracht worden met gebruik van onze AI-tooling.” Daarbij is belangrijk te weten dat verschillende AI-agents uitblinken in andere taken of onderdelen. “Pin jezelf niet vast op één agent. Wij bieden de vrijheid om aan de voorkant te beslissen welke agent of combinatie van agents je wilt toepassen voor het doel dat jij hebt. Je kiest ook of je dit lokaal afgeschermd of via zogenoemde publieke agents wil doen. Daar ligt de waarde van agnostische oplossingen; oplossingen die je flexibel kan gebruiken zonder ergens aan vast te hangen, ongeacht de bronnen of systemen die je bij elkaar wilt brengen en zonder vast te zitten aan een vereiste infrastructuur.”
Samen en sociaal werken aan missie gerichte doelen
Met trots werkt Sander met DTACT aan de veiligheid van Nederland, samen met klanten, leveranciers en partners. Maar samenwerken gaat veel dieper voor DTACT. “Vanuit onze sociale missie zijn we inclusief naar groepen die vaak moeite hebben toe te treden tot de arbeidsmarkt. Er is speciale aandacht voor het aantrekken van talentvolle mensen binnen het neurodiverse spectrum. Er is ook een warme plek voor het vaak onbegrepen aanpaktalent van veteranen.” Hij sluit af met een mijlpaal. Defensie organiseerde eerder dit jaar een challenge: binnen 24 uur moest er samengewerkt worden met Defensie en andere leveranciers om een zogenaamd ‘operatiecentrum van de toekomst’ neer te zetten. Dat lukte Sanders team. “Vrijwillig koppelde mijn team 64 verschillende systemen van leveranciers virtueel aan elkaar binnen 24 uur. Waanzinnig!” Hij schrijft dat succes toe aan de mindset van zijn team. “Niet lullen, maar poetsen. En niemand is belangrijker dan het team. Je faalt en slaagt samen.”
Slimmer veilig met data
Ontdek hier hoe jij complexe data-uitdagingen kunt omzetten in snelle, betrouwbare inzichten.
Sander Swinkels
Voormalig hoofdofficier en CEO dtact
