Het nieuwe jaar komt eraan. Een moment van reflectie voor velen en een periode waarin goede voornemens geboren worden. Deze omvatten tegenwoordig niet enkel privé-doelstellingen, dromen en wensen, ook professioneel wordt de balans opgemaakt. Gedragswetenschapper en auteur Dr. Ben Tiggelaar studeert al ruim 30 jaar soortgelijke vraagstukken en vertelt hoe je hier als werkgever op kan anticiperen.
Welke ontwikkelingen zie jij in de manier waarop mensen werken? En hoe kunnen werkgevers daarop inspelen in 2024?
“Medewerkers claimen steeds meer autonomie. Ze willen bijvoorbeeld zélf de balans tussen werk en privé vormgeven. Thuiswerken. Werken aan hun eigen ontwikkeling. Voor werkgevers betekent dit dat je moet nadenken over de vraag: waar bied ik vrijheid en waarover wil ik graag duidelijke afspraken maken? Wanneer vind je het bijvoorbeeld echt belangrijk dat iedereen op kantoor is? En wat doe je dan om te zorgen dat het ook echt de moeite waard is om te komen?”
Wat kunnen werknemers doen om deze toenemende behoefte in goede banen te leiden?
“Nou, autonomie klinkt mooi. Maar dat vergt wel skills op het gebied van zelfsturing. Lang niet iedereen is even handig in het plannen van zijn eigen werk. Of in het overwinnen van zijn uitstelgedrag. Het aanbieden van training op dat gebied lijkt me bijzonder nuttig.”
Welke rol spelen leiders hierbij?
“Met name de rol van teamleiders is cruciaal. Dat hebben we de laatste jaren behoorlijk onderschat. Zij of hij moet de werk- én de menskant van het team in de gaten houden.”
Hoe kunnen teamleiders het verschil maken?
“Een van de belangrijkste redenen om te blijven bij een bedrijf is dat je je echt gezien voelt. Dat betekent bijvoorbeeld dat je weet dat jouw teamleider er voor je is. Dat je je kunt uitspreken. Dat die teamleider jou rugdekking geeft als dat nodig is. Samen met jou kijkt naar je toekomst. En – heel gewoon – een luisterend oor biedt als het eens wat minder gaat. Alleen veel teamleiders hebben daar geen tijd voor. Dat is echt een probleem. Veel teamleiders hebben te veel mensen in hun team zitten en ook nog eens te veel eigen taken. Daar moeten we echt kritisch naar kijken.”
Werknemers hechten steeds meer waarde aan een gezonde en inspirerende werkcultuur. Hoe kunnen werkgevers dit faciliteren?
“Je kunt pas aan cultuur bouwen als je weet wat je met die term bedoelt. Voor mij is het heel eenvoudig: cultuur is gedrag. Abstracte waarden als ‘integriteit’ of ‘vertrouwen’ zijn zinloos als je ze niet vertaalt naar concrete gedragingen: wat dóe je als je integer bent?”
Hoe kom je tot dat soort afspraken?
“Gedrag moet je niet van bovenaf voorschrijven. Het is belangrijk om samen met je medewerkers te zoeken naar de dilemma’s in het dagelijkse werk. Wanneer staat bijvoorbeeld zo’n waarde als integriteit onder druk? Wanneer is het moeilijk om te kiezen wat je moet doen? Voor die momenten-van-de-waarheid moet je samen heldere afspraken maken. Hoe handelen we in die gevallen?”
Wat zou je werkgevers willen meegeven voor 2024?
“De vraag is vaak: wát wil ik bereiken in het komende jaar? Maar ik denk dat het veel belangrijker is om te vragen: wie wil ik zijn? Wie wil ik zijn in de markt? Wie wil ik zijn in de relatie met mijn medewerkers? Wie wil ik zijn voor mijn dierbaren?”